Misha Saidov

Koçlukta Sertifikadan Sonraki Yol: Deneyim ve Gelişim Nasıl Sağlanır?

Koçluk Hakkında Neden Bu Kadar Çok Yanılgı Var?

Sertifikanızı aldınız. Peki şimdi ne olacak?

Koç nasıl olunur, hangi yollar gerçek dönüşüm sağlar?
Yaşam koçluğu hakkında yanlışlar, sizi görünmeyen tuzaklara sürüklemeden önce, bu yazıyı okumak akıllıca olabilir.

Koçluk, son yıllarda oldukça popüler hale gelse de hâlâ birçok kişi için tam olarak ne olduğu net değildir. “Koçluk nedir?” sorusunun cevabı çoğu zaman terapiyle karıştırılır ya da yalnızca kişisel gelişim alanında sempatik sohbetler olarak algılanır. Bu durum, hem koçluk mesleğinin yanlış anlaşılmasına hem de potansiyel danışanların güvenini zedeleyen sonuçlara yol açar.

Neden bu kadar çok yanılgı var? Bunun birkaç temel nedeni bulunuyor:

Koçluk eğitiminin sonuçlarının bilimsel olarak az ölçülebilmesi: koçluk, hızlı yayılmış ama yavaş anlaşılmış bir meslek. Otoriteler tarafından tanımlanan klasik koçluk modeli bile, henüz net ölçülebilir sonuçlar sunan güçlü bilimsel verilerle desteklenmiş değil. Bu nedenle koçluk bazen, sonuçları ölçülemeyen uygulamalarla (örneğin “şamanizm”) bile karşılaştırılabiliyor.

Uzmanlıkla beceri arasındaki karışıklık: Bir diğer sebep ise, “beceri” ile “uzmanlık” arasındaki farkın gözden kaçması. Koçluk alanında birçok kişi, etkili iletişim becerilerine sahip olabilir. Ancak bu yeterli değildir. Asıl mesele, bir insanın hayatında derin dönüşüm yaratabilecek uzmanlıkta sistemli bilgiye ve deneyime sahip olmaktır.

Koçun kendi hayatında çözmediği sorunlar üzerine koçluk yapması:Koçluk yapan bazı kişilerin kendi hayatında henüz çözemediği meselelerde rehberlik etmeye çalışması güven sorununa yol açıyor. Örneğin, finansal olarak zorluk yaşayan birinin “bolluk koçluğu” yapması gibi çelişkiler, güven sarsar.

Araçların bilinçsizce kullanılması: Koçlukta kullanılan bazı yöntemler, kökeni ve sınırları bilinmeden uygulandığında etkisiz ya da riskli olabilir.

Tüm bunlar, yaşam koçluğu hakkında yanlışlar listesinin neden bu kadar uzun olduğunu açıklıyor.

En Sık Karşılaşılan Koçluk Yanılgıları

Koçluk alanındaki belirsizlik, sadece “koçluk nedir?” sorusunun cevabını değil, aynı zamanda koçluk eğitimi alanında karşılaşılan önyargıları da etkiliyor. İşte koçluk hakkında bilinen yanlışlar arasında en sık rastlananlar:

1. Koçluk psikoterapidir.

Hayır, değildir. Psikoterapi; geçmişe odaklanır, duygusal yaraları iyileştirmeye ve patolojiyi çözmeye çalışır. Koçluk ise geleceğe bakar. Odak noktası, kişinin potansiyelini gerçekleştirmesi, hedeflerine ulaşması ve yaşamındaki tıkanıklıkları aşmasıdır.

Özellikle IMCP yaklaşımında koç, danışanı “istikrarlı olduğu ama sıkıştığı” konumdan çıkararak onu değişim yolculuğuna davet eder. Bu, reaktif dönüşüm adı verilen özel bir süreçle yapılır.

📌 Not: MCP modeli, bilişsel davranışçı terapi (CBT), diyalektik davranışçı terapi (DBT), hipnoterapi, Pennybaker protokolü ve Carl Jung’un parçalar teorisi gibi yaklaşımlardan bilimsel olarak beslenir. Ancak bu araçları bir terapi süreci değil, düşünce yapısını yeniden programlama stratejisi olarak kullanır.

2. Koç olmak için iyi bir dinleyici olmak yeterlidir.

Birçok kişi koç nasıl olunur sorusunu duyduğunda yalnızca empatik biri olmanın yeterli olduğunu düşünür. Dinlemek elbette önemlidir; ancak koçun görevi yalnızca dinlemek değil, “duymaktır”. Sözün ardındaki inancı, sessizliğin içindeki mesajı fark etmektir.

IMCP koçları, danışanın sözlerini dinlemekle yetinmez; IMCP’nin eğitiminde bu beceri şöyle tanımlanır: “Kelimelerin arkasını işitmek.”
Yani danışanın söyledikleri kadar, söylemediklerini de duyabilmek. Ve bu beceri, sadece iyi niyetle değil, eğitimle gelişir.

Gerçek bir yaşam koçu, yalnızca empati yapmaz; danışanın zihinsel şemalarını, düşünce döngülerini, içsel parçalarını haritalayabilir. Bunun için IMCP’nin özel aracı olan STEAM modeli kullanılır. (Durum, Düşünce, Duygu, Davranış ve Manifestasyon katmanlarını ayırt etmeye yarayan güçlü bir model.)

3. Sertifika almak yeterlidir.

Ne yazık ki bu da koçluk eğitimi yanılgıları arasında yaygındır. Sertifika sadece bir başlangıçtır. Gerçek profesyonellik; defalarca seans yaparak, sürekli süpervizyon alarak, içsel gelişimini sürdürerek ve farklı vaka tipleriyle çalışarak kazanılır.

 IMCP’de bu ilke şöyle tanımlanır: “Kendi ürününün ürünü ol.”
Yani danışana önerdiğin dönüşümü önce kendi hayatında uygulamalısın. Bir değişimi yaşamadıysan, başkasına rehberlik edemezsin.

Sadece başkalarının hayatına değil, kendi hayatına da derinlemesine bakabilen koçlar gerçekten etki yaratır.

Koçlar Danışanlara Tavsiye Verir

(Koçluk hakkında bilinen yanlışlar arasında belki de en yaygını)

Koçların danışanlara doğrudan tavsiye verdiği düşüncesi, koçluk nedir sorusuna verilen yanlış yanıtlardan biridir. Oysa klasik koçluk anlayışında temel ilke şudur: Danışan kendi cevaplarını içinde taşır. Koçun görevi, bu cevapların ortaya çıkmasını sağlayacak doğru soruları sormak ve danışanın içsel kaynaklarıyla temasa geçmesini kolaylaştırmaktır.

Koçlukta doğrudan yönlendirme yapılmaz, çünkü bu danışanı pasifleştirir. Ancak bazı durumlarda, özellikle iş dünyasında ya da girişimcilik koçluğunda, koç deneyim ve gözlemlerini paylaşabilir. Bu noktada danışmanlık koçluğu devreye girer. Fakat bu yaklaşımda bile koçun amacı, bir reçete sunmak değil, danışanın kendi yolunu çizmesini desteklemektir.

Profesyonel koçluk eğitimi almış uzmanlar kendilerini birer öğretmen gibi değil, yol arkadaşları, düşünce ortakları gibi konumlandırır. Yol göstermekten çok, “görmeyi kolaylaştırmak” için oradadırlar. Çünkü gerçek dönüşüm, kişinin kendi içgörüsüyle başlar.

Koçluk Sadece İş Dünyası İçindir

Bir diğer yaygın yanılgı da budur.

Koçluk sadece yöneticilerle çalışmak, hedef belirlemek ve zaman yönetimi yapmak değildir. Koçluk nedir sorusunun cevabı çok daha geniştir. Çünkü MCP koçluğu; kariyerden ilişkilere, ebeveynlikten sağlıklı yaşam hedeflerine kadar her alanda uygulanabilir.

Koçluk, insanın düşünce ve duygu örüntülerini fark ederek daha bilinçli bir yaşam kurmasını sağlar. Bu yönüyle, bireysel gelişimin ve dönüşümün en güçlü araçlarından biridir.

Türkiye’de MCP koçları, birçok farklı yaşam alanında çalışmakta; yalnızca iş değil, yaşamın tüm sahnelerinde dönüşüm yaratmaktadır.

Doğru Bilgi ile Güçlü Bir Koçluk Yolculuğu

Sertifikadan Sonra Ne Olur? Gerçek Koçlar Nasıl Gelişir?

Koçluk nedir? sorusuna verilen yanıtlarda en çok göz ardı edilen konulardan biri, sürekli gelişim gerekliliğidir. Oysa gerçekten profesyonel koçluk eğitimi almış biri bilir ki, sertifika yalnızca bir başlangıçtır.

Koçlukta ustalaşmak, sadece bilgiyi edinmek değil; bu bilgiyi her gün yeniden yaşamak, uygulamak ve derinleştirmek anlamına gelir. İşte bu süreci mümkün kılan temel beceriler:

Doğru Bilgi ile Güçlü Bir Koçluk Yolculuğu

(“Koç nasıl olunur?” sorusunun en gerçekçi ve bütünsel cevabı burada.)

Birçok kişi için koçluk eğitimi, yalnızca bir sertifika edinmekle sınırlı sanılır. Oysa gerçekte, sertifika sadece bir başlangıçtır. Profesyonel koçluk eğitimi, asıl ustalığın ilk adımıdır. Gerçek gelişim, doğru bilgiyle, bilimsel temelli araçlarla ve tekrarlayan uygulamalarla inşa edilir. Özellikle koçluk nedir sorusuna doğru yanıt arayanlar ve koç nasıl olunur sorusunu ciddiyetle soranlar için bu fark hayatidir.

İşte bu yolculuğu anlamak için kritik olan temel yetkinlikler:

Öz Farkındalık: Koçlukta A Noktanı Bilmeden B’ye Gidemezsin

Koçluk nedir? sorusunun cevabı yalnızca teknik bilgiyle değil, koçun kendi içsel yolculuğuyla da şekillenir.
Bir koç, danışanına eşlik etmeden önce kendi “A noktasını” — yani mevcut düşünce sistemlerini, inanç kalıplarını, otomatik tepkilerini — tanımalıdır. Çünkü ancak bu farkındalıkla rehberlik edebilir.
Koçluk sürecinin temel taşlarından biri olan öz farkındalık, koçluk eğitimi yanılgıları arasında en az bilinen ama en çok ihtiyaç duyulan bileşendir.

🔹 Metakognitif yaklaşım (düşünme üzerine düşünme):

Nasıl Düşündüğünü Gözlemleme Yetisi de diyebiliriz. Yalnızca ne düşündüğünüzü değil, nasıl düşündüğünüzü fark edebilmek, dönüşümün kapısını açar. MCP koçluğu, bireyin zihinsel stratejilerini yeniden yapılandırmasını hedefler aynı zamanda zihnindeki döngüsel düşünce kalıplarını fark etmesini ve bu kalıpları dönüştürmesini sağlayan bu yaklaşım, klasik “koçluk ve terapi farkı” üzerine yepyeni bir katman ekler.

🔹 Bilimsel ve felsefi temeller:

Yaşam koçluğu hakkında yanlışlar, genellikle koçluğun sadece sezgiye dayalı, içgüdüsel bir iletişim biçimi olduğu varsayımından doğar.
Oysa IMCP metodolojisi, sinirbilim, evrimsel psikoloji, biyotıp, bilişsel bilim ve psikoterapi gibi disiplinlere dayanır. Aynı zamanda stoacılık, budizm ve varoluşçuluk gibi felsefelerden de ilham alır.

Bu çok katmanlı altyapı, koçun, bilgiyle, gözlemle ve analitik düşünmeyle çalışmasını sağlar.

🔹 Kendi ürününün ürünü olmak:

Koç, başkalarına sunduğu dönüşüm yolculuğunu önce kendi içinde yaşamış olmalıdır. Bu sadece inandırıcılığı değil, derinliği de getirir. Bu ilke, profesyonel koçluk eğitimi programının merkezinde yer alır.
IMCP’de bu “kendi ürününün ürünü ol” şeklinde ifade edilir:
Başkasına yol göstermek isteyen kişi, önce kendi yolunu yürümelidir.

🔹 Yapılandırılmış araçlar ve metodolojiler:

Örneğin,

• STEAM modeli (Situation, Thought, Emotion, Action, Manifestation – Durum, Düşünce, Duygu, Davranış, Manifestasyon) bireyin düşünsel ve duygusal süreçlerini analiz eder.
• CLEAR modeli, koçluk görüşmelerinde yapısal bir ilerleme sağlar.
• GROW modeli (Goal, Reality, Options, Will – Hedef, Gerçeklik, Seçenekler, İrade) hedef belirleme ve eylem planı oluşturma sürecinde yol gösterir.
• İNO tekniği (İltifat, Normalleştirme, Onaylama), danışanın içsel deneyimlerini regüle etmesine yardımcı olur.

Bu araçlar, koçun süreci yönlendirmeden şekillendirmesine, danışanın kendini yeniden tanımasına alan açar.

🔹 Topluluk ve destek yapıları:

Koç nasıl olunur? sorusunun yanıtı, yalnızca bireysel çalışmayla verilemez.
Koçlukta gelişim, sürekli geri bildirimle, destekle ve grup dinamikleriyle gerçekleşir. IMCP’nin Buddy Sistemi, koçların koçluk yaptığı başka koçlarla birlikte çalışmasını sağlar. Koçların birbirine mentorluk ederek deneyim ve paylaşımda bulunur.

Bu yapı; kör noktaları fark ettirir, yeni bakış açıları kazandırır ve sürekli gelişim döngüsünü destekler.

🔹 Yüksek Yoğunluklu Duygularla Çalışabilme Becerisi:

Danışan, çoğu zaman yoğun duyguları bastırır ya da inkâr eder.
MCP koçu, bu duygularla çalışmayı bilir — ancak terapist gibi değil, bu duyguları bedenin “sinyal sistemi” olarak ele alır.
Bu fark, koçluk ve terapi farkı konusunun en rafine boyutudur: Koç, duyguyu analiz etmez, rehberlik eder; danışanın kendi anlamını bulmasına alan açar.

🔹Sonuca ulaşmak için çaba kapasitesi:

Koçluk eğitimi yanılgıları arasında “hızlı sonuç alma beklentisi” sıkça görülür.
Oysa dönüşüm zaman alır. Tıpkı bir müzik aleti çalmayı öğrenmek gibi:
Her tekrar, bir içgörüyü derinleştirir; her gözlem, farkındalığı artırır.
Gerçek koç, yalnızca danışanını değil, kendisini de dönüştürmeye devam eden kişidir.

🔹 Bilinçli seçimler yapabilme becerisi:

Koç, danışanını yalnızca anlamakla kalmaz, onu “konuşan” kişiyle “gerçekten iletişim kuran” kişi arasındaki farkı görecek şekilde eğitir. Bu da danışanın yaşamda daha bilinçli seçimler yapmasını sağlar.

🔹 Sürekli gelişim vizyonu:

Koçun yolu, üst sınırı olmayan bir gelişim yoludur. Bu da onu her zaman ilginç, yenilikçi ve güncel kılar. Sertifika sadece başlangıçtır; asıl ustalık, bu yolculuğun içinde filizlenir.

Bu yüzden IMCP sisteminde “üst sınır yoktur” ilkesi geçerlidir.
Sertifika almak; bilginin değil, öğrenmeye adanmışlığın belgesidir.

Şimdi Sıra Sizde: Gerçek Koçluk Yolculuğunuzu Başlatın

Eğer siz de bu yazıda anlatılan vizyonu içinizde bir yerlerde hissettiyseniz;
eğer sadece koç olmak değil, dönüşüm yaratmak istiyorsanız;
o zaman bu sizin için sadece bir yazı değil — bir çağrıdır.

🎓 IMCP Koçluk Sertifika Programı, size yalnızca bilgi değil, gerçek deneyim kazandırır.
Bu yolculukta yalnız yürümeyeceksiniz.
Yanınızda bir sistem, bir topluluk ve sizi destekleyen profesyonel bir yapı olacak.

💡 Koçluk sadece bir meslek değil, bir yaşam biçimidir.
Ve her büyük yolculuk, ilk bilinçli adımla başlar.

👉 Şimdi harekete geçin.