Misha Saidov

Koçluk Sözlüğü ve Kişisel Gelişim Dünyasına Giriş

Koçluk alanında kariyer yapmak istiyorsanız, temel kavramları doğru anlamak güçlü bir başlangıç yapmanın anahtarıdır. Özellikle yaşam koçluğu, profesyonel koçluk ve dönüşüm odaklı eğitimlere ilgi duyanlar için bu terimler, hem eğitim sürecinde hem de seanslarda yol gösterici olacaktır. İşte koçluk eğitimi sürecinde sıkça karşılaşacağınız temel kavramları ve ‘Metakognitif Programlama’ ve ‘Reaktif Dönüşüm’ gibi benzersiz tekniklerin anlamlarını öğrenerek, hem kendi gelişiminize hem de müşterilerinize katkı sağlayın.”

önemli terimler ve açıklamaları…

Koçluk Nedir? (Coach)

Koçluk, bireylerin veya grupların potansiyellerini keşfetmelerine, hedeflerine ulaşmalarına ve yaşamlarında istedikleri dönüşümü gerçekleştirmelerine yardımcı olan profesyonel bir gelişim sürecidir. Bir koç, müşterisinin kendi çözümlerini bulması için destekleyen, potansiyelini ortaya çıkarmasına ve hedeflerine ulaşması için yol gösteren, onu motive eden  bir rehberdir. Koç, yönlendirme yapmaz; güçlü sorularla bireyin içsel kaynaklarına ulaşmasını sağlar. Odak noktası, müşterinin mevcut durumundan arzu ettiği duruma geçişidir.

Yaşam Koçu (Life Coach)

Yaşam koçu, bireylerin kişisel hedeflerine ulaşmaları, ilişkilerini iyileştirmeleri, kariyerlerinde ilerlemeleri veya genel yaşam kalitelerini artırmaları için destek sağlayan bir koçluk uzmanıdır. Yaşam koçları, müşterilerin farkındalıklarını artırarak, sınırlayıcı inançlarını aşmalarına ve içsel diyaloglarını olumlu yönde değiştirmelerine yardımcı olur. “Yaşam koçluğu nedir?” sorusu, özellikle bireysel dönüşüm arayanların sıkça sorduğu bir konudur.

Koçluk Eğitimi (Coach Training)

Koçluk eğitimi, bireylerin profesyonel koçluk becerilerini kazanmasını ve uygulamalı koçluk teknikleriyle deneyim kazanmalarını sağlayan yapılandırılmış bir öğrenme sürecidir. Bu eğitimler; aktif dinleme, güçlü sorular sorma, yansıtma gibi temel koçluk becerilerini öğretir. Aynı zamanda koçlukta etik ilkeler ve mesleki standartlar hakkında kapsamlı bilgi sunar. IMCP gibi yetkin kurumlar tarafından verilen koçluk eğitimleri, mesleğe adım atmak isteyenler için kapsamlı bir yol haritası sunar ve yetkinlik onayı ile tamamlanır.

MCP Koçluğu nasıl tanımlar

IMCP, koçluğu klasik yaklaşımlardan farklı bir perspektifle ele alır. Bizim için koçluk, bireyin “durdurulamaz bir sakin zihin” geliştirmesi sürecidir. Çünkü zihin sakin ve kararlı olduğunda, hedeflere ulaşmak, plan yapmak ve yaşamda istenilen değişimi gerçekleştirmek çok daha mümkün hale gelir.

IMCP’ye göre bir koç; bilişsel ve duygusal düzenleme konusunda uzmanlaşmış bir yol arkadaşıdır. Koç, müşterinin düşünce ve duygu dünyasını dönüştürme becerisine sahip olmalı ve bu beceriyi aktarmak üzere eğitilmelidir. Gerçek bir koç, sadece rehber değil; aynı zamanda müşterisinin zihinsel dönüşüm sürecinde güvenilir bir model ve ilham kaynağıdır.

Koçluk Sertifikası

Koçluk sertifikası, bir bireyin koçluk alanında belirli bir eğitimden geçtiğini profesyonel koçluk becerilerini belirli bir standartta öğrenip uygulayabildiğini belgeleyen resmi bir onaydır. Bu belge, Bilimsel temelli kurumlar tarafından verilen eğitim programları sonunda alınır. IMCP, katılımcılarına sadece bir belge değil, aynı zamanda “Yetkinlik Onayı” sunar. Bu yaklaşım, katılımcının sadece eğitim almadığını; öğrendiklerini uygulayabildiğini, etik kurallara bağlı çalışabildiğini ve koçluk sürecini etkin şekilde yönettiğini kanıtlar.

Koçluk Seansı (Coaching Session)

Koçluk seansı, koç ve müşterinin birlikte çalıştığı, hedef belirleme, farkındalık yaratma ve ilerleme sağlama odaklı buluşmalardır. Seanslar yapılandırılmıştır ve her biri belirli bir gelişim hedefini destekler.

Bir koçluk seansı, koç ve müşterinin belirli bir hedef veya konu üzerinde farkındalık yaratma ve ilerleme sağlama odaklı birlikte çalıştığı bir görüşmedir. Bu seanslar genellikle 45-60 dakika sürer ve müşterinin hedef belirleme, problem çözme ve eylem planı oluşturma süreçlerine odaklanır. Seanslar, müşterinin dönüşüm yolculuğunda önemli adımlar atmasını sağlar.

MCP koçluk seansı 50 dakika sürer ve Koç müşteriye metaprogramları ve kalıpları, onları hayatında fark etmeyi gösterir ve zihinsel ve duygusal düzenleme beceresini aktarır.

Müşteri (Client/Coachee)

Müşteri, koçluk hizmeti alan kişidir. Koçluk sürecinin merkezinde yer alan müşteri, kendi gelişim ve değişiminin sorumluluğunu üstlenir. Koç, müşterinin kendi potansiyelini keşfetmesine ve hedeflerine ulaşmasına yardımcı olur. Koç, müşteriyi yargılamadan dinler ve dönüşüm sürecinde ona rehberlik eder.

Metakognitif Programlama (Metacognitive Programming)

Metakognitif Programlama (MCP), Misha Saidov tarafından geliştirilen bireylerin kendi düşünce süreçlerini ve öğrenme stratejilerini anlamalarına, yönetmelerine ve optimize etmelerine odaklanan bir yaklaşımdır. Bu yöntem, bireylerin zihinsel süreçlerini bilinçli bir şekilde yönlendirerek daha etkili öğrenme ve problem çözme becerileri geliştirmelerini sağlar. imcp.org/tr’nin benzersiz programlarının temel taşlarından biridir.

Metaprogramlar — Metaprogramlar, Misha Saidov’un geliştirdiği “varlık biçimleri” sınıflandırmasına göre MCP koçluğunun temel yapı taşlarındandır. Bu yaklaşıma göre, bireylerin düşünce ve davranışlarında tekrarlayan 18 farklı metaprogram tanımlanmıştır. Metaprogramlarımız, çevremizle etkileşim kurarken hayatta kalmamıza ve adapte olmamıza yardımcı olan zihinsel kalıplardır.

Farkındalık (Awareness)

Farkındalık, kişinin kendi düşüncelerini, duygularını, davranışlarını ve çevresindeki olayları anlama ve algılama yeteneğidir. Koçluk sürecinde farkındalık, müşterinin mevcut durumunu ve potansiyelini daha net görmesine yardımcı olan kritik bir unsurdur.

Otantik olmama — kendi yazarlığını taşımayan şeydir. Otantik olmamak, hayatta kalmak için deforme edilmiş her ayrıntıyı kendinde tanımamak ve kendi tasarımından (otantiklik, sahicilik) ziyade toplumun tasarımına (onlar) göre hareket etmektir.

Parçalar — MCP koçluğu kişiliği, her biri zamanın belirli bir anında (genellikle bir tetikleyiciyle temas yoluyla) aktive olan, kişinin bir parçayla ilişkilendiği (onunla birleştiği) ve ona dönüştüğü (bir parça olarak hissettiği, düşündüğü, davrandığı) bir dizi parça olarak görür. Her parçanın kendi metaprogramları, yani bir dizi duygusal ve davranışsal tepkileri vardır.

Kişisel Gelişim (Personal Development)

Kişisel gelişim, bireyin zihinsel, duygusal, sosyal ve profesyonel kapasitesini arttırarak  kendisini sürekli olarak geliştirme ve potansiyelini en üst düzeye çıkarma sürecidir. Bireyin kendi potansiyelini keşfetmesi, özgüveni artırması, duygusal zekâyı geliştirmesi ve etkili iletişim becerileri kazanması bu sürecin önemli bileşenleridir.

Dönüşüm (Transformation)

Dönüşüm, bireyin yaşamında köklü ve kalıcı bir değişim sürecidir. Koçluk, sadece yüzeysel değişiklikler yerine, bireyin içsel engellerini aşarak bakış açısını, inançlarını ve davranışlarını temelden dönüştürmeyi hedefler. Koçluk seansları dönüşümün tetiklendiği güvenli alanlardır.

İçsel Diyalog (Inner Dialogue)

İçsel diyalog, kişinin kendi iç sesiyle yaptığı konuşmalardır. Bu diyaloglar, kişinin düşüncelerini, duygularını ve inançlarını etkiler. Koçluk, olumsuz içsel diyalogları tanıma ve dönüştürme konusunda müşterilerine destek olur.

Sınırlayıcı İnanç (Limiting Belief)

Sınırlayıcı inançlar, bireyin kendi potansiyelini veya yapabileceklerini kısıtladığına engelleyen negatif düşünce kalıplarıdır. Koçluk sürecinde bu inançlar tanımlanır ve müşterinin daha güçlendirici inançlar geliştirmesi için çalışılır. MCP’nin eğitimlerinde bu inançların nasıl tespit edileceği ve dönüştürüleceği öğretilir.

Hedef Belirleme (Goal Setting)

Hedef belirleme, koçluk sürecinin temel yapı taşlarından biridir. Profesyonel bir koç, müşterisinin net, ölçülebilir, ulaşılabilir, ilgili ve zaman sınırlı (SMART) hedefler oluşturmasına yardımcı olarak, ilerleme sürecini destekler ve motivasyonu artırır. Bu yaklaşım, özellikle yaşam koçluğu, kariyer koçluğu ve kişisel gelişim alanlarında etkili sonuçlar doğurur.

Ancak MCP (Metakognitif Programlama) koçluğu, hedefe farklı bir perspektiften yaklaşır. MCP’ye göre, herkesin ulaşmak istediği nihai hedef aslında aynıdır: durdurulamaz ve sakin bir zihin. Çünkü zihin sakin ve odaklı olduğunda, kişi doğal olarak doğru kararlar alır, etkili planlar yapar ve hayatta istediği sonuçlara ulaşabilir.

Bu nedenle MCP koçluk yaklaşımı, yalnızca dışsal hedefler değil, zihinsel durumu dönüştürmeye odaklanır. Bu fark, MCP yöntemini diğer koçluk eğitimlerinden ayıran temel unsurlardan biridir.

Soru Sorma Sanatı (Powerful Questioning)

Soru sorma sanatı, koçların açık uçlu sorularla müşterilerini derinlemesine düşünmeye ve kendi çözümlerini bulmaya teşvik etmek için kullandıkları güçlü bir araçtır. Açık uçlu, düşündürücü sorular, müşterinin farkındalığını artırır ve yeni bakış açıları kazanmasını sağlar.

Aktif Dinleme (Active Listening)

Aktif dinleme, koçların tüm dikkatini müşterilerine vererek onların söylediklerinin ötesindeki söylenmeyen sözlerin anlamlarını kavramak için kullandıkları bir beceridir. Koç, müşterinin hem sözlü hem de sözsüz iletişimine odaklanır. Koçluk ilişkilerinde güvenin temelini oluşturur.

Yansıtma (Reflection)

Yansıtma, koçun müşterinin söylediklerini veya hissettiklerini kendi sözleriyle ifade ederek ona geri bildirimde bulunmasıdır. Bu teknik, müşterinin kendi düşüncelerini ve duygularını daha net görmesine yardımcı olur.

STEAM Yöntemi

STEAM Yöntemi, IMCP tarafından geliştirilen ve müşterinin düşünce-duygu-eylem döngüsünü analiz eden yapılandırılmış bir koçluk aracıdır. Bir müşterinin gizli inançlarını ortaya çıkarmaya, farkındalıkları hızlandırmaya yardımcı olan yapılandırılmış bir araçtır. Seanslarda derin dönüşüm sağlamak için kullanılır.

Reaktif Dönüşüm

Reaktif dönüşüm, geçmiş deneyimlerin ve içsel çatışmaların farkına varılarak dönüştürülmesi sürecidir. MCP eğitimlerinin temel yaklaşımlarındandır.

Mindfulness (Bilinçli Farkındalık)

Mindfulness veya Bilinçli Farkındalık, anı yargılamadan deneyimlemeye odaklanan bir zihinsel durumdur. Koçlukta, mindfulness teknikleri, müşterilerinin stresle başa çıkmalarına, odaklanmalarını geliştirmelerine ve iç huzuru bulmalarına yardımcı olabilir. Koçlukta farkındalık geliştirmek için güçlü bir araçtır.

Kazan-Kazan Yaklaşımı

Kazan-Kazan yaklaşımı, ilişkilerde ve müzakerelerde her iki tarafın da fayda sağladığı bir çözüm bulmayı hedefleyen bir stratejidir. Koçlukta, bu yaklaşım, müşterilerinin  çevreleriyle uyumlu ve yapıcı ilişkiler kurmalarına yardımcı olur.

Yetkinlik Onayı (Competency Validation)

Yetkinlik onayı, bir koçun belirli becerilere ve bilgilere sahip olduğunu resmi olarak belgeleyen değerlendirme sürecidir.  IMCP eğitimleri, koçların mesleki standartlara uygunluğunu sağlayan yetkinlik onay programları sunarak koçluk mesleğinin kalitesini yükseltir.

Koçluk Etiği ve Gizlilik

Koçluk ilişkisinin temelini oluşturan etik kurallar ve gizlilik prensipleri hakkında bilgi vermek çok önemlidir. Koçun müşteriyle kurduğu güven ilişkisinin nasıl oluştuğunu ve koçluk sürecinde bilgilerin nasıl korunduğunu açıklamak, potansiyel müşterilerinize güvence verecektir.

Koçlukta Geri Bildirim ve İlerleme Takibi

Bir koçluk sürecinde geri bildirimin önemi ve müşterinin ilerlemesinin nasıl takip edildiği hakkında bilgi vermek, sürecin şeffaflığını artırır. Hangi araçların kullanıldığı, hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığının nasıl değerlendirildiği gibi detaylar, okuyucunun süreç hakkında daha net bir fikir edinmesini sağlar.

Koçluk Sözlüğü’ hakkında genel bilgiler

IMCP Koçluk Sözlüğü Koçluk Eğitiminde ve Koçluk alanında kariyer yapmak istiyorsanız, temel kavramları doğru anlamak güçlü bir başlangıç yapmanın anahtarıdır.

Koçluk Sözlüğü terimleri ve açıklamaları